In dit artikel vind je:

• Veelgebruikte schalen die je kunt tegenkomen op bouwtekeningen of interieur tekeningen
• Waar je op moet letten als je een plattegrond op schaal wilt printen
• Hoe je rekent met schaal 1 : 50
• Een lijstje met veelgebruikte standaard maten meubelen schaal 1 : 50
• Hoe je een plattegrond op schaal tekent
• De mogelijkheid voor meer hulp bij het maken van een plattegrond indeling

Eerst neem ik je nog even mee terug in de tijd, 2005-2009 tijdens mijn opleiding tot interieuradviseur aan het CIBAP in Zwolle. Ik zat in een soort overgangstijdperk van analoog naar digitaal. Dat betekende dus in die tijd ook nog handmatig schetsen én handmatig ontwerptekeningen maken.

In onze klaslokalen stonden ouderwetse tekentafels. Je weet wel, met van die van de linialen aan een beweegbare arm met contragewicht. Op het blad stukjes tape waarmee tekeningen werden vastgeplakt en hier en daar een inktvlek. In het gootje onderaan het blad restjes gumsel en gesneuvelde potloodpunten. En we hadden nachtmerries: calque papier, pennen met lekkende inkt en vlekken van het calque papier verwijderen met behulp van een mesje.

Lang leve het digitaal tekenen (en dan vooral de functie CTRL+Z)! Maar nog meer lang leve de ouderwetse scholing! Door het vele handwerk ontwikkelde ik sterk gevoel voor- en vaardigheid met- het werken op schaal. Nog altijd werk ik in de schets fase het liefst handmatig, omdat ik op papier veel beter gevoel bij de ruimtelijke verhoudingen krijg dan op beeldscherm.

Schaal 1:50 of 1:100 op een bouwtekening, wat kom je allemaal tegen?

Om te beginnen eerst even wat achtergrond informatie en een overzichtje. Je kunt namelijk verschillende schalen tegenkomen op situatieschetsen, bouwtekeningen, ontwerp details, tekeningen van de keukenzaak, badkamerzaak of interieurbouwer. Ik begrijp het als dit voor jou verwarrend over komt. Misschien helpt het om te weten dat er altijd een reden zit achter de gekozen schaal voor een tekening. Deze keuze hangt namelijk af van de mate van detaillering. Hoe gedetailleerder een tekening moet zijn, hoe verder er wordt ingezoomd, hoe kleiner het schaalgetal. Schaal 1 op 20 is dus gedetailleerder dan schaal 1 op 50.

• Een situatieschets (van de wijk of omgeving bijvoorbeeld) heeft vaak schaal 1:200, 1:500 of groter.
• De gevelaanzichten van de woning hebben vaak schaal 1:100, 1:200, soms 1:50.
• De plattegrond van de woning heeft meestal schaal 1:50, maar kan ook schaal 1:100 hebben. (Op welke schaal een plattegrond beschikbaar is, hangt vaak ook af van de fase waarin het ontwerp zich bevindt of de mate van detaillering die voor de plattegrond nodig was, voor het doel waarvoor de plattegrondtekening oorspronkelijk werd gemaakt.)
• Een plattegrond van een specifieke ruimte zoals badkamer of keuken heeft vaak een schaal van 1:20 waarop meer detaillering te zien is.
• Een meubelontwerp heeft vaak een schaal van 1:20 of 1:10.
• Detailtekeningen in bouwtekeningen en maatwerk tekeningen kunnen variëren van schaal 1:20 tot zelfs 1:1.

Je kunt je nu misschien voorstellen dat een interieurbouwer niets kan met een meubel dat schaal 1 op 100 is getekend. En dat als je een situatieschets van de wijk in 1 op 50 wilt uitprinten, je deze moet laten plotten op een vel papier zo groot als een plissé gordijn voor in je erker 😉

Printen van een plattegrond op schaal

Heb je een plattegrond in PDF ontvangen en wil je deze uitprinten? Let er dan goed op dat je grip houdt op de schaal waarin deze uit de printer rolt. Je bent niet de eerste die aan het tekenen slaat, helemaal enthousiast is over het ontwerp en er later pas achter komt dat je printer het feestje verpest door ‘passend’ te printen waardoor de schaal niet meer klopt. Been there, done that!

Ga bij het afdrukken van de pdf naar de instellingen van je printer. Zoek naar ‘grootte’ of ‘schaal’. Kies nóóit voor ‘passend’, maar áltijd voor ‘ware grootte’ of ‘aangepaste schaal’. Kies je wel voor ‘passend’, dan zou je printer er zomaar een printje uit kunnen spugen die schaal 1:39, 1:87 of 1:63,2 is. Dat is schaal werk voor professionals die een extra uitdaging zoeken in omrekenen 😉

Een overzichtje voor jou:

• A4 tekening schaal 1:50 -> 100% geeft 1:50
• A4 tekening schaal 1:50 -> 200% geeft 1:100
• A3 tekening schaal 1:50 -> 50% geeft 1:100
• A3 tekening schaal 1:100 -> 50% geeft 1:200 (onbruikbaar voor interieur tekeningen)
• Te grote tekening ontvangen? Vraag de maker om iets wat passend is voor jouw printer.

Tip
Controleer altijd de schaal van je geprinte plattegrond voordat je aan het tekenen slaat. Als je weet dat een wand 370cm breed is dan zou deze 3,7cm moeten zijn bij schaal 1 op 100 en 7,4cm bij schaal 1 op 50.

Schaal 1 : 50 berekenen

Schaal 1:100 is een van de meest eenvoudige schalen wat betreft omrekenen. 1cm op tekening is 100cm in werkelijkheid. 0,1cm oftewel 1mm op tekening is 10cm in werkelijkheid.

Zo makkelijk is het eigenlijk ook als je werkt met schaal 1:50. 1cm op tekening is 50 cm in werkelijkheid. 0,1cm oftewel 1mm op tekening is 5cm in werkelijkheid.

Wil je berekenen hoe groot bijvoorbeeld een bank van 90cm diep en 200cm breed op een tekening van schaal 1:50 ingetekend moet worden? Dan reken je als volgt: 90cm/50cm= 1,8cm en 200cm/50cm= 4cm

Heb je een plattegrond tekening van schaal 1:50 waarop je wilt meten hoe groot een wand is? Meet dan met een liniaal hoeveel cm deze op tekening is. Meet je bijvoorbeeld 7,2cm op de plattegrond, dan bereken je de maat in werkelijkheid als volgt: 7,2cmx50cm= 360cm.

Tip
Er is ook een website die schaal voor je kan omrekenen: https://www.omrekenen.nl/schaal/

Enkele standaard maten van meubels in Schaal 1 : 50

Om je wat verder op weg te helpen heb ik een kort lijstje van de meest voorkomende standaard maten van interieur elementen en meubels in schaal 1 : 50 gemaakt.

Open het lijstje met 1:50 maten

• Keukenkastjes: Breedte 40cm = 0,8cm // 60cm = 1,2cm // 80cm = 1,6cm // 90cm = 1,8cm // 100cm = 2cm
• Keukenkastjes: Diepte 40cm = 0,8cm // 60cm = 1,2cm // 80cm = 1,6cm
• Keuken eiland: Diepte 80cm = 1,6cm // 100cm = 2cm // 120cm = 2,4cm
• Eettafel: Breedte 180cm = 3,6cm // 200cm = 4cm // 220cm = 4,4cm // 240cm = 4,8cm //
• Eettafel: Diepte 85cm = 1,7cm // 90cm = 1,8cm // 95cm = 1,9cm // 100cm = 2cm
• Ronde eettafel doorsnede: 90cm = 1,8cm // 100cm = 2cm // 120cm = 2,4cm // 140cm = 2,8cm // 160cm = 3,2cm
• Eetkamerstoel zonder armleuning: breedte varieert van 40cm = 0,8cm tot 50cm = 1cm
• Eetkamerstoel met armleuning: breedte varieert van 50cm = 1cm tot 75cm = 1,5cm
• Eetkamerbankje zonder rugleuning: Diepte varieert van 30cm = 0,6cm tot 45cm = 0,9cm
• Eetkamerbankje met rugleuning: Diepte varieert van 50cm = 1cm tot 80cm = 1,6cm
• Eetkamerbank breedte: per persoon 60cm = 1,2cm voor compacte zitplek tot 75cm = 1,5cm voor zeer ruime zitplek
• Bank diepte: varieert van 85cm = 1,7cm tot 110cm = 2,2cm
• Bank breedte: varieert sterk, ga voor een compacte zitplek p.p. uit van 60cm = 1,2cm en voor een zeer ruime zitplek 75cm = 1,2cm
• Fauteuil met armleuningen, ruim formaat: Breedte 80cm = 1,6cm // Diepte 90cm = 1,8cm
• Hocker bij fauteuil: Breedte 60cm = 1,2cm // Diepte 35cm = 0,7cm

Tip
Teken jouw eigen meubelen uit op een vel ruitjespapier en knip deze vervolgens uit om ermee te schuiven in je plattegrond. Let op dat je schaal 1 : 50 meubels niet vermengt of verwisseld met 1 : 100 plattegrond. Je meubels zijn dan 2x te groot voor de ruimte waardoor je ruimte te kort denkt te komen. Óf je ruimte is 2x te groot voor je meubels waardoor je ruimte te veel denkt te hebben. Schaal 1:50 meubels gebruik je dus alleen in schaal 1:50 plattegrond.

Een huis, kamer of een Plattegrond op schaal tekenen

Heb je nog geen plattegrond of bouwtekening op schaal? Dan kun je deze zelf tekenen. Wat je nodig hebt is een rolmaat, liniaal, (ruitjes)papier, potlood en gum.

1. Start met het opmeten van de ruimte. Maak een kladje, een schetsje van de ruimte, waar je de maten tijdens het inmeten inzet. Hulp hierbij is welkom als je de meet klus sneller wilt klaren. Laat één iemand meten en één iemand de maten noteren.
2. Vervolgens verwerk je het kladje tot een plattegrond op schaal. Ruitjes papier werkt het meest handig hierbij. Dit helpt bij het tekenen van rechte lijnen en per ruitje op de tekening kun je makkelijk omrekenen naar de maat in werkelijkheid. Werk met potlood en houd een gum bij de hand.
3. Start met het tekenen van de buitenste lijn van de ruimte en werk vervolgens naar binnen toe de tekening steeds verder uit. Voor een plattegrond teken je wanden, deuren, ramen en andere vaste elementen als pilaren of een keukenblok in.
4. Plattegrond klaar? Tijd om hem in te delen met losse elementen als meubelen en grote decoratie stukken. Gebruik het lijstje met veelgebruikte standaard maten van meubelen (1:50) hierboven als hulp daarbij.

Meer hulp nodig?

Zelf met de indeling voor je nieuwbouwhuis of met ideeën voor een verbouwing bezig zijn is leuk, maar kan ook tijdrovend zijn. En… zie je niets over het hoofd? Mogelijkheden, onmogelijkheden, valkuilen… Een geoefend oog ziet meer!

Als zelfstandig interieurontwerper hielp ik tussen 2018 en 2024 meer dan 170 huiseigenaren met het maken van interieurplannen bij verbouw, nieuwbouw, verhuizing en make-over. Hierdoor ontwikkelde ik verschillende werkwijzen op gebied van ruimtelijke indeling.

Misschien kan ik jou ook helpen door te brainstormen over de indeling ontwerpen die jij hebt gemaakt? Of zal ik het hele ontwerp van een indeling voor je verbouwing voor je uit handen nemen? Neem een kijkje in mijn aanbod!